سایدگلاس

در طراحی و ساخت سیستم‌های تبرید تراکمی از جمله چیلرها و مینی‌چیلرها، کنترل وضعیت مبرد از نظر رطوبت، فاز و پاکی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. یکی از اجزای کلیدی که به مهندس یا تکنسین امکان ارزیابی سریع و دقیق شرایط مدار را می‌دهد، ساید گلاس (Sight Glass) است.
این قطعه اگرچه در ظاهر ساده است، اما در عملکرد ایمن و پایدار سیستم نقشی اساسی دارد. ساید گلاس معمولاً در مسیر خط مایع، میان خروجی کندانسور و ورودی شیر انبساط نصب می‌شود و امکان مشاهده‌ی جریان مبرد را فراهم می‌سازد.

ساختار و عملکرد
ساید گلاس از یک بدنه فلزی مقاوم و یک شیشه‌ی فشرده تشکیل شده است که در برابر فشار و دمای بالا طراحی شده‌اند. در بخش داخلی آن، نشانگر رطوبت (Moisture Indicator) قرار دارد که میزان رطوبت موجود در مدار تبرید را به‌صورت تغییر رنگ نمایش می‌دهد.
در حالت عادی رنگ نشانگر سبز است که نشان‌دهنده‌ی خشک بودن مبرد می‌باشد. در صورت وجود رطوبت، رنگ آن به زرد یا نارنجی تغییر می‌کند و هشدار می‌دهد که فیلتر درایر کارایی خود را از دست داده یا سیستم دچار نشتی شده است.
این ویژگی باعث می‌شود ساید گلاس نه‌تنها یک وسیله‌ی دید مستقیم، بلکه ابزاری برای پایش سلامت مدار تبرید محسوب شود.
محل نصب
ساید گلاس باید در خروجی کندانسور و پس از فیلتر درایر نصب شود تا وضعیت مبرد تصفیه‌شده پیش از ورود به شیر انبساط بررسی گردد. نصب صحیح آن، با رعایت جهت جریان، حالت عمودی و فاصله مناسب از منابع لرزش، از اهمیت زیادی برخوردار است.
در طراحی سیستم‌های فضای باز، پوشش عایق و محافظت در برابر نور مستقیم خورشید نیز توصیه می‌شود تا تغییرات دما موجب خطای دید در نشانگر نشود.
کاربردها
۱. کنترل وضعیت شارژ مبرد:
در صورتی که در ساید گلاس حباب‌های پیوسته مشاهده شود، احتمال کمبود مبرد یا کاهش فشار کندانس وجود دارد. عبور یکنواخت و شفاف مایع بدون حباب نشانه‌ی عملکرد صحیح مدار است.

۲. تشخیص وجود رطوبت:
تغییر رنگ نشانگر از سبز به زرد بیانگر وجود رطوبت در مدار است. وجود رطوبت می‌تواند موجب تشکیل اسید، یخ‌زدگی در شیر انبساط و آسیب جدی به کمپرسور شود.

۳. کنترل کیفیت سرویس:
پس از شارژ مبرد یا تعویض قطعات، ساید گلاس ابزار مهمی برای بررسی صحت عملیات انجام‌شده است. مشاهده‌ی رنگ و جریان مبرد به مهندس اجازه می‌دهد از سلامت مدار اطمینان حاصل کند.

انتخاب مناسب ساید گلاس

در طراحی حرفه‌ای چیلر و مینی‌چیلر، انتخاب نوع و ظرفیت ساید گلاس باید متناسب با شرایط کاری سیستم انجام شود.
مهم‌ترین پارامترها در انتخاب عبارت‌اند از:

فشار کاری مجاز متناسب با نوع مبرد (برای R410A تا حدود ۴۵ بار)
سازگاری شیمیایی با مبرد و روغن کمپرسور
سایز اتصال متناسب با قطر خط مایع
نوع اتصال: در مینی‌چیلرها معمولاً نوع لحیمی و در چیلرهای بزرگ‌تر نوع فلنجی یا رزوه‌ای استفاده می‌شود.
دارا بودن نشانگر رطوبت برای سهولت در سرویس و عیب‌یابی.